Nơi quy tụ giá trị văn hóa tâm linh của dân tộc

(XTDL) - Từ xa xưa, ông cha ta đã xây dựng nên các ngôi đền thờ tự các Vua Hùng trên núi Nghĩa Lĩnh (còn gọi là Đền Hùng) thuộc xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú  Thọ. Đó là biểu hiện lòng biết ơn của con cháu đối với các bậc tiền nhân có công dựng nước. Ngày nay, Nhà nước lại đầu tư xây dựng thêm hai ngôi đền thờ  Quốc Mẫu Âu Cơ và Quốc Tổ Lạc Long Quân - là bậc Thủy Tổ, nhằm quy tụ những giá trị văn hóa tâm linh về vùng đất thiêng Đền Hùng.

Người dân nước Việt thắp hương tri ân công đức Tổ tiên trong ngày Giỗ Tổ. Ảnh: Nhật Tân

Theo Ngọc phả cổ truyền, do Hàn Lâm viện Trực học sĩ: Nguyễn Cố phụng mệnh triều đình nhà Lê thời Hồng Đức biên soạn năm 1470 đã ghi chép lại: Từ thời Kinh Dương Vương đến Lạc Long Quân, rồi đến thời các Vua Hùng đều chọn đất Phong Châu làm nơi đóng đô (còn gọi là Kinh đô Văn Lang - thuộc Việt Trì ngày nay). Kính Thiên lĩnh điện được xây dựng trên núi Nghĩa Lĩnh để các đời Vua làm lễ thờ trời đất.

Sau thời Hùng Vương - An Dương Vương, đất nước ta bị các triều đại phong kiến phương Bắc thống trị trên một nghìn năm. Chúng muốn đồng hóa dân tộc ta, nên các dấu tích thời Hùng Vương đều bị tàn phá. Đến nay, truyền thuyết còn lưu lại nhiều câu chuyện về thời Hùng Vương, trong đó có những câu chuyện kể về: Các Vua Hùng họp bàn việc nước tại khu vực Hùng Vương Tổ miếu (Đền Trung). Vua Hùng thứ 6 lập đền thờ Thánh Gióng sau khi chiến thắng giặc Ân và việc nhường ngôi cho Lang Liêu người con hiếu thảo cũng tại nơi này.  Vua Hùng thứ 6 trước khi băng hà có dặn lại: Hãy chôn ta trên núi Cả (núi Nghĩa Lĩnh) để trên núi cao còn trông nom bờ cõi cho con cháu. Đến khi Vua Hùng thứ 18 nhường ngôi cho Thục Phán, khi lên ngôi Thục Phán - An Dương Vương đã dựng cột đá thề trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh để thề với trời đất: Sẽ đời đời bảo vệ cơ nghiệp họ Hùng và hương khói Lăng miếu Tổ tiên.

Nói thế để biết về vùng đất thiêng Đền Hùng, đã được ông cha ta lựa chọn từ xa xưa để làm nơi điều hành đất nước. Con cháu về sau lập nên những ngôi đền để hương khói phụng thờ Tổ tiên. Trên đỉnh núi có Kính Thiên Lĩnh Điện (còn gọi là Đền Thượng), xuống dưới có đền Trung (hay Hùng Vương Tổ miếu) và đền Hạ. Cả 3 ngôi đền đều thờ các Vua Hùng và hai Công chúa Tiên Dung, Ngọc Hoa, con gái Vua Hùng thứ 18. Về sau, tưởng nhớ công đức của hai Công chúa, nhân dân đã xây dựng ngôi đền dưới chân núi để hương khói thờ phụng (còn gọi là đền Giếng).

Theo nội dung Ngọc phả còn ghi lại: Sau khi Lạc Long Quân lấy Âu Cơ làm vợ đã sinh sống ở đô thành Phong Châu. Bà Âu Cơ sinh ra “một bọc bạch ngọc”, sau nở thành trăm người con trai tại núi Nghĩa Lĩnh, có “ao sen, đỉnh ngọc”. Đó là “Trời sinh Thánh Vương trị nước, giúp bốn biển thanh bình, quốc gia yên vui, cả trăm hoàng tử đều ở thềm Rồng, điện Thượng”. Về sau, khi các con khôn lớn, Lạc Long Quân bảo với Âu Cơ rằng: “Ta là giống Rồng, nàng là giống Tiên, chủng loại khác nhau, hợp lại thực khó” (những đoạn văn để trong ngoặc kép đều được trích trong Ngọc Phả). Từ đó Lạc Long Quân dẫn 49 người con về vùng biển, 50 người con theo mẹ Âu Cơ lên vùng núi cao để cùng nhau mở mang bờ cõi. Người con trưởng Hùng Quốc Vương ở lại làm vua, truyền được 18 đời.

Ngày nay, đất nước thái bình và ngày càng thịnh vượng, tưởng nhớ công lao trời biển của cha “Rồng”, mẹ “Tiên”, tỉnh Phú Thọ đã đề nghị Bộ Văn Hóa,  Thể thao và Du lịch cho phép xây dựng thêm hai ngôi đền thờ Quốc Mẫu Âu Cơ và Quốc Tổ Lạc Long Quân nằm trong vùng đất linh thiêng Đền Hùng.

Đền Quốc Mẫu Âu Cơ được xây dựng năm 2001 trên núi Vặn (Ốc Sơn) trong “Tam Sơn Cấm địa” (ba ngọn núi cấm hay ba ngọn Tổ Sơn). Theo truyền thuyết bà là “Tiên” nên đền được xây dựng trên đỉnh núi gần với mây trời. Từ chân núi khách hành hương phải vượt qua 525 bậc đá, dốc lên đền dựng đứng, rất vất vả. Nhưng khi lên đến đỉnh núi, tới nơi thờ Mẫu, thì như có phép mầu nhiệm, mọi người đều khỏe mạnh, phấn chấn.

Đền Quốc Mẫu Âu Cơ được khánh thành vào tháng 12 năm 2004, từ đó đến nay, có hàng triệu lượt đồng bào cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài về thăm viếng, tri ân đối với Tổ Mẫu - Người Mẹ sinh thành ra dân tộc Việt.

Năm 2007, đền Quốc Tổ Lạc Long Quân tiếp tục được đầu tư xây dựng tại núi Sim, thuộc xã Chu Hóa, thành phố Việt Trì, cách núi Nghĩa Lĩnh khoảng 1km. Nơi đây có vị trí đắc địa, ở vào thế “Sơn chầu, thủy tụ”. Núi Sim trông tựa như một con rùa lớn, hai bên có Thanh Long, Bạch Hổ, phía trước mặt là hồ Hóc Trai và xa hơn là sông Hồng chảy xuôi về biển.

Đến Đền Hùng ngày nay, du khách không chỉ về núi Nghĩa Lĩnh thắp nén hương thơm tri ân công đức các Vua Hùng, mà còn được thăm viếng đền thờ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân và đền thờ Quốc Mẫu Âu Cơ. Nơi quy tụ các giá trị văn hóa tâm linh đầy ý nghĩa về vùng đất linh thiêng nguồn cội. Đó là biểu hiện của lòng thành kính và biết ơn đối với các bậc tiền nhân có công dựng nước, đạo hiếu muôn đời của con dân đất Việt.

Nguồn: Nguyễn Tiến Khôi - baophutho.vn